De afgelopen week is de spanning in Los Angeles flink opgelopen. De stad werd geconfronteerd met rellen en demonstraties die de aandacht trekken van zowel binnenlandse als internationale media. Wat speelt zich precies af in de straten van deze metropool? En wat zegt deze onrust over de bredere staat van de Amerikaanse democratie?

Volgens NOS-correspondent in de Verenigde Staten, Sjoerd den Daas, zijn de gebeurtenissen niet op zichzelf staand. “Wat we hier zien is een symptoom van een veel dieper liggende maatschappelijke onvrede,” legt hij uit. De aanleiding voor de onrust lijkt te liggen in toenemende spanningen rondom politieke besluitvorming, politiegeweld en sociale ongelijkheid.

Ook Charles Groenhuijsen, voormalig Amerika-correspondent, ziet een verontrustende ontwikkeling. “De rechtsstaat is eigenlijk al omgevallen,” stelt hij scherp. “De checks and balances waar het Amerikaanse systeem op gebouwd is, staan zwaar onder druk. Vertrouwen in instituties brokkelt af.”

De rellen in Los Angeles lijken daarmee meer te zijn dan een lokale uitbarsting van woede. Ze weerspiegelen een dieper probleem dat al langer onder de oppervlakte borrelt in de Verenigde Staten: de groeiende kloof tussen burgers en politiek, het dalende vertrouwen in de rechtspraak, en de toenemende polarisatie in de samenleving.
Drie dagen geleden gaf president Trump de Amerikaanse immigratiedienst ICE opdracht om intensiever op te treden tegen migranten zonder verblijfsstatus. Als gevolg hiervan braken er protesten uit in Los Angeles, waar duizenden mensen de straat opgingen. Toch relativeert NOS-correspondent Sjoerd den Daas in Goedenavond Nederland de omvang van deze demonstraties: “Zo groot waren die protesten uiteindelijk niet.”

De lokale autoriteiten grepen snel in. De politie gebruikte traangas en flitsgranaten om opstootjes in de kiem te smoren. Volgens voormalig Amerika-correspondent Charles Groenhuijsen escaleerde de situatie op sommige plekken: “Er zijn inderdaad auto’s omgegooid en in brand gestoken – dat is natuurlijk volstrekt onacceptabel. Maar twee straten verder merkte je er niets van.”

President Trump zag de demonstraties als een rechtstreekse aanval op zijn beleid. Op zijn platform Truth Social sprak hij van een “invasie” en stelde hij dat Los Angeles moest worden “bevrijd”. Daarop stuurde hij, zonder overleg met de lokale overheid, duizenden militairen naar de stad: ongeveer vierduizend leden van de Nationale Garde en zevenhonderd mariniers.

Het besluit om zelfstandig militair in te grijpen is ongebruikelijk. “Normaal vraagt een gouverneur zelf om ondersteuning van de Nationale Garde,” aldus Den Daas. “Trump sloeg die stap over en plaatste meer troepen in de stad dan er demonstranten waren. Dat is historisch gezien zeer opmerkelijk.”

De gouverneur van Californië, Gavin Newsom, reageerde furieus. Hij benadrukte dat de situatie onder controle was en dat de aanwezigheid van de Nationale Garde eerder olie op het vuur gooide. Trump beschuldigde Newsom er vervolgens van ‘tegen de troepen’ te zijn. Newsom weerlegde dat door te verwijzen naar de waardevolle rol die de Nationale Garde speelde bij eerdere bosbranden in de staat.

De felle woordenstrijd tussen Trump en Newsom lijkt een voorbode van iets groters. “Dit is meer dan een meningsverschil over beleid,” stelt Groenhuijsen. “Het is de botsing tussen twee politieke kampioenen. Newsom wil dolgraag president worden, en deze confrontatie lijkt een eerste test. Of de Republikeinen hem vrezen weet ik niet, maar hij zou zomaar Trumps grootste rivaal kunnen worden in 2028.”

Trump mag volgens de huidige wetgeving geen derde ambtstermijn als president vervullen, maar hij hint de laatste tijd steeds vaker dat hij manieren zoekt om dat te omzeilen.